Als je in deze blog bent beland, dan is dat waarschijnlijk omdat je nieuwsgierig bent naar mediteren. Omdat je stress ervaart. Omdat je je angstig voelt. Of omdat je buurvrouw er maar niet over op kan houden, en je nu eindelijk wil weten waar ze het over heeft.
Het is niet gek dat steeds meer mensen interesse tonen in meditatie, dat al eeuwenlang gedaan wordt, over de hele wereld. Het wordt steeds duidelijker dat het absoluut niet religieus is, zweverig, vaag of wat dan ook. Integendeel: steeds meer wetenschappelijke onderzoeken tonen aan wat mediteren teweeg kan brengen.
Het goede nieuws? Iedereen kan ‘leren’ mediteren. Sterker nog: je kunt het niet echt ‘fout doen’. Het is echter wel de uitdaging om te begrijpen wat meditatie is, en om een vorm van mediteren te vinden die bij jou past.
Maar daar helpen we je graag bij. In dit artikel lees je alles over het reilen en zeilen van mediteren. Na het lezen moedigen we je aan om het direct een keer te proberen. Zit je lekker? Daar gaan we.
Wat is meditatie – en wat is het niet?
Laten we beginnen bij wat meditatie niet is: het is niet de kunst van ergens stilzitten met je handen gevouwen en je hoofd helemaal leeg te maken. Het doel van meditatie is niet om geen gedachten te hebben. Dat is haast onmogelijk, als je een hartslag hebt tenminste.
“Meditation is like a gym in which you develop the powerful mental muscles of calm and insight.”
– Ajahn Brahm
Wat is het dan wel? Meditatie is een combinatie van ontspannen, en op een andere manier naar je gedachten kijken. Het gaat over je aandacht ‘beheersen’. Dat kan door ademhaling, en je daar op te focussen, of door visualiseren – bijvoorbeeld door je gedachtes als drijvende wolken in de lucht te zien. Maar over de soorten meditatie, lees je zo meer.
“Meditation is not about stopping thoughts, but recognizing that we are more than our thoughts and our feelings.”
— Arianna Huffington
Voordelen van meditatie
Mediteren gaat dus niet (alleen maar) om ontspannen. Alleen mediteren in stressvolle situaties is niet altijd aan te bevelen, al is het natuurlijk beter dan niks.
Er zitten ontzettend veel – wetenschappelijk bewezen – voordelen aan mediteren. Het is goed voor je gezondheid, zowel fysiek als mentaal.
Slechts 15 minuten per dag je hoofd leeg te maken, kan zelfs de werking van je cellen veranderen. Een studie van de Harvard Medical School uit 2017 toonde aan dat na acht weken lang dagelijks 15 minuten mediteren, de mediteerders veranderingen hadden in 172 genen. Diegenen zijn onder andere betrokken bij ontstekingen, het verwerken van suiker, je slaap en nog veel meer.
Mooi en aardig, maar hoe uit zich dat in voordelen die je op een dagelijkse basis merkt? We sommen het voor je op:
- Je krijgt een nieuwe kijk op stressvolle situaties.
- Je ontwikkelt vaardigheden om stress te beheersen.
- Je vergroot je zelfbewustzijn.
- Je leert meer in het ‘nu’ leven.
- Je vermindert negatieve emoties, of in elk geval hun impact.
- Je vergroot je fantasie en creativiteit.
- Je wordt er geduldiger van.
- Je kunt je beter focussen.
- Je voelt minder pijn.
- Je voelt je minder angstig.
- Je geheugen wordt beter.
Zo kunnen we nog wel even doorgaan, maar je snapt vast dat dit de moeite waard is – en het mooiste is, dat je er bijzonder weinig voor hoeft te doen.
Hoe lang en hoe vaak moet je mediteren?
Op 24 december 1892 mediteerde Vivekananda Kanyakumari 3 dagen lang, zittend op een grote rots. Hij nam toen het besluit om zijn leven te wijden aan het dienen van de mensheid. De gebeurtenis staat bekend als het Kanyakumari-besluit van 1892.
Dat hoef jij niet te doen, uiteraard.
Het zou handig zijn als er een ‘medisch voorschrift’ was van hoe vaak en lang je moet mediteren, alsof het sport of paracetamol is. Dat is er (nog) niet.
Een mooie uitspraak die de essentie goed weerspiegelt is de volgende:
Je moet elke dag twintig minuten mediteren. Tenzij je te druk bent. Dan moet je een uur mediteren.
Snap je ‘m?
Het belangrijkste om te weten is dat ‘zo vaak als je kunt’ een goed begin is. Het ligt ook aan het soort meditatie uiteraard. Soms is het beter om elke dag vijf minuten te doen, in plaats van elke week een uur – maar het hangt er sterk van af waar je jezelf prettig bij voelt.
Soorten meditatie
Mediteren is dus niet op een kussentje op de grond (of een rots) zitten en met je ogen dicht proberen aan niks te denken. Net als in sport, zijn er verschillende manieren om je brein te trainen. We lichten hieronder zes belangrijke soorten van meditatie uit, maar er zijn er uiteraard veel meer.
1. Mindfulness-meditatie
Bij het beoefenen van mindfulness-meditatie observeer je je gedachten en emoties, maar laat je ze voorbij gaan zonder te oordelen.
Je bent simpelweg volledig aanwezig bij je gedachten. Mindful zijn, betekent dat we ons bewust zijn van waar we zijn en wat we doen, en niet overdreven reageren op wat er om ons heen gebeurt.
Mindful mediteren kan overal en altijd. Je kunt je simpelweg concentreren op je ademhaling, je ogen sluiten, en zo al beginnen.
2. Transcendente Meditatie
Transcendente meditatie is een eenvoudige techniek waarbij een mantra, zoals een woord, geluid of kleine zin, op een specifieke manier wordt herhaald. Je kunt je vast voor ogen halen hoe mensen ‘ommmmm’ herhalen als ze mediteren.
Het idee is dat deze techniek je in een diepe staat van ontspanning komt, met als doel innerlijke rust te bereiken zonder keiharde concentratie of inspanning. Als het ware kom je in een soort ritme of flow terecht.
3. Geleide meditatie
Bij geleide meditaties maak je gebruik van je verbeelding en visualisaties. Je visualiseert daarbij beelden of situaties die je ontspannen, zoals de oceaan, een bos of een weiland vol bloemen – of iets compleet anders, als je dat wilt.
Wil je dieper gaan? Dan ‘kijk’ je verder dan wat je ziet en probeer je ook je andere zintuigen aan het werk te zetten, bijvoorbeeld door het geluid van de oceaan te horen of de geur van het bos.
4. Vipassana-meditatie (Sayagyi U Ba Khin-traditie)
Vipassana-meditatie is een oude Indiase vorm van meditatie die betekent dat je de dingen ziet zoals ze werkelijk zijn.
Het werd meer dan 2500 jaar geleden in India onderwezen.
Het doel van vipassana-meditatie is zelftransformatie door zelfobservatie. Dat klinkt ingewikkeld, maar blijf vooral even lezen.
Je focust je op fysieke sensaties in je lichaam, om een diepe verbinding tussen lichaam en geest tot stand te brengen.
Vipassana leer je normaal gesproken tijdens een 10-daagse cursus. Van de studenten wordt verwacht dat ze zich in die tijd aan een aantal regels houden – zoals geen seks hebben, geen leugens vertellen, en geen alcohol of drugs gebruiken.
5. Liefdevolle vriendelijkheid-meditatie (Metta-meditatie)
Meditatie hoeft niet altijd over jezelf te gaan. In de Metta-meditatie richt je je namelijk op anderen, door het richten van goede wensen naar anderen.
Je herhaalt woorden en zinnen die je helpen deze hartelijke gevoelens op te roepen. Je begint bij jezelf, want ook jij verdient die gevoelens uiteraard. Na een periode waarin je deze liefdevolle vriendelijkheid naar jezelf hebt gericht, begin je je misschien een familielid of vriend voor te stellen en herhaal je de mantra opnieuw, deze keer waarbij je ‘ik’ vervangt door ‘jij’.
Ten slotte beëindig je de meditatie met de universele mantra: “Moge iedereen die overal is gelukkig zijn.”
6. Chakra-meditatie
Je hebt vast wel eens van chakras gehoord, maar misschien geen idee wat ze zijn.
Chakra is een oud Sanskrietwoord dat zich vertaalt naar ‘wiel’.
Chakra’s verwijzen naar de centra van energie en spirituele kracht in het lichaam. Er wordt gedacht dat er zeven chakra’s zijn. Elke chakra bevindt zich op een ander deel van het lichaam en heeft elk een bijbehorende kleur.
Hoe kun je hiermee mediteren? In een chakra-meditatie probeer je deze chakras in balans te brengen. Je kunt bijvoorbeeld elke chakra in het lichaam en de bijbehorende kleur visualiseren. Sommige mensen kunnen ervoor kiezen om wierook aan te steken of kristallen te gebruiken, afgestemd voor elke chakra, om hen te helpen zich te concentreren tijdens de meditatie.
Cursussen over mediteren
Ben je nu echt enthousiast geworden over mediteren? Mooi! Dan is het tijd om aan de slag te gaan. Ook op Soofos vind je genoeg cursussen over mediteren. Wij lichten ze voor je uit:
Leren mediteren (zonder zweverig te zijn..)
‘’Mediteren klinkt zo zweverig, ik weet het… Deze cursus leren mediteren is dat niet, ook jij kunt dit leren. Krijg meer rust in je hoofd en in je lijf door dagelijks even stil te staan. Deze cursus legt je alles uit over mediteren en laat je kennis maken met de verschillende vormen van meditatie. De cursus is voorzien van 4 geleide meditaties.’’
In deze cursus van Anita leer je de volgende meditaties: zuurstofmeditatie, een bodyscan, een geluksvisualisatie en de pigeon breath.
Gratis Cursus Mediteren – A Happy Way of Life
Deze cursus is een gratis opstapje naar de complete cursus.
Patty Harpenau is je coach in deze cursus en auteur van het gelijknamige boek. A Happy Way of Life is een lifestyle in geluk. Deze complete cursus leert je de theorie, praktijk en de zeven wetten van meditatie, maar ook een lifestyle met de codes van geluk. Je volgt in je eigen tempo een weekprogramma met elke dag van de week een workshop en een geleide meditatie.
Veerkracht Versterkende Meditatiecursus
In deze lessen leer je hoe je kunt mediteren op jouw eigen manier om je veerkracht te versterken; iets wat je hard nodig hebt in deze rare, onzekere tijden. Het doel is niet om te kunnen ontspannen, maar het kan wel het gevolg zijn. Je ontwikkelt een positieve relatie met lastige gevoelens en gedachten.
21 Dagen Ontspannen
‘’Hoe zou het zijn om iedere dag even stil te zijn? Comfortabel te gaan liggen?
Even niets te hoeven? Je hoeft zelfs niet te ontspannen…Tijd nemen om te voelen dat je helemaal perfect bent, ook zonder van alles te moeten en te doen. Je kan even vertragen en verwelkomen wat er nu in je leeft. Je kan je eigen innerlijke wijsheid de ruimte te geven en van daaruit met meer focus en rust in je dagelijkse leven stappen.’’
Ga jij het proberen?
Een ding is duidelijk: je hebt niks te verliezen, en veel moeite kost het ook niet. Deel dit artikel met iemand die ook graag wil beginnen met mediteren, en laten we de wereld een beetje mooier maken door bij onze gedachten te beginnen!
