Ben je ook zo benieuwd wie de nieuwe Rembrandt wordt in het programma ‘Project Rembrandt’ van de NTR? Kriebelen jouw vingers ook wanneer je de deelnemers de mooiste schilderijen ziet maken, maar weet je niet waar je moet beginnen? Vandaag geeft Sasja van Schilder.School je een stappenplan om een eigen Rembrandt te gaan maken!
Over Sasja
Sasja is teken- en schilderdocente met een eigen schilderschool in Nieuwegein en heeft verschillende online cursussen hier op Soofos. Ze is opgeleid aan de Academie Minerva te Groningen en schildert al 25 jaar met olieverf. Dat maakt haar de perfecte kandidaat om je te helpen bij jouw eigen schilderij. Laten we er snel induiken!
Het handige stappenplan voor jouw eigen Rembrandt
In dit stappenplan worden de belangrijkste stappen van het schilderproces uitgelegd. Zo kan jij, als gevorderd of zelfs als beginnend schilder, een eigen meesterwerk gaan schilderen.
Stap 1: Zorg voor een fijne schilderplek
Je hebt echt geen aparte kamer nodig om te kunnen schilderen. Een vierkante meter is namelijk al voldoende. Belangrijk is dat je alles kunt laten staan. Je kunt aan tafel werken op een tafelezel of staand achter een grotere ezel (op Marktplaats staan er veel: sla je slag!). Licht is natuurlijk belangrijk en dan het liefst daglicht van een raam op het Noorden. Dat heeft natuurlijk niet iedereen, in dat geval kan je een daglichtlamp of tl-buis kopen in de bouwmarkt en dan draai die in je lamp, en voila, je schilderplek is compleet!
Stap 2: Bedenk wat je wilt gaan schilderen
Zoals Iris in het programma Project Rembrandt ook steeds zegt: “neem tijd voor de basis.” Bedenk dus van tevoren wat je wilt gaan schilderen. De deelnemers in het programma werken altijd naar de waarneming. Wordt het een stilleven? Zorg dan dat je dit met een rustige achtergrond voor je neerzet. Gebruik ook niet teveel voorwerpen, drie is een goed maximum. Richt er een lampje op voor een mooie lichtinval. Wil je iets anders schilderen, zorg dan voor een scherpe foto.
Als je schildert in traditionele stijl, is het werken naar de waarneming de manier. Schilders uit die tijd gebruikten modellen. Ze keken heel goed en schilderden niets uit het hoofd. Zorg dus dat je je onderwerp op je netvlies hebt, in het echt of op een scherpe foto. Maak eventueel compositieschetsen om bekend te raken met je onderwerp en het mooi op het vlak te krijgen.
Stap 3: Zorg voor de juiste materialen
De verf
Ik hoor vaak dat olieverf stinkt en daarom kiezen mensen voor acrylverf of met water vermengde olieverf als ze thuis gaan schilderen. Dat hoeft niet. Met het juiste medium ruik je olieverf namelijk niet. Ik raad Zest-it aan, aangezien dit oplosmiddelvrij is, daardoor krijg je geen nare geurtjes of hoofdpijn. Met Zest-it medium droogt de verf ook sneller en dat maakt het ideaal om mee te werken!
Voor de aanschaf van olieverf raad ik je aan de goedkope merken te vermijden, aangezien dit vooral vulmiddel is met weinig pigment. De duurste verf hoeft ook weer niet, aangezien er prima studiekwaliteitsverf van merken zoals Van Gogh, Daler Rowney en Lukas verkrijgbaar is.
Het doek
Wanneer je het formaat weet waarop je wilt gaan schilderen, zorg dan dat je niet voor de goedkoopste oplossing gaat en investeer in een goede ondergrond. “Goedkoop is duurkoop”, aangezien een slecht geprepareerd doek de verf opzuigt. Dit maakt het schilderen erg lastig.
Begin ook niet op een te klein doek. Dat wordt namelijk een gepriegel. In het geval van schilderen maakt een groter doek het werken makkelijker.
De penselen en het palet
Qua penselen raad ik penselen van kunststof of filament aan. Deze zijn namelijk niet duur, maar zijn wel vormvast en diervriendelijk. Tot slot is een afscheurpalet handig om verf op te kunnen mengen.
Stap 4: Schilder je opzet op het doek
De traditionele schildertechniek gaat uit van een tonale ondergrond. Dat heb je in het programma vast ook al gezien. Deze ondergrond wordt eerst dun op het hele doek gezet. Gebrande omber en gele oker zijn kleuren die hiervoor heel geschikt zijn. Verdun de verf met het medium en maak een hele dunne, transparante laag. Je hoeft niet te wachten tot het droog is. Als je erin gaat tekenen met een dunne penseel en je bent niet tevreden over een lijn, dan veeg je deze gewoon met een doekje weg in de natte verf. Dat is veel makkelijker.
Zet je onderwerp groot op het doek. Liever dat er iets niet op het doek past, dan dat er heel veel achtergrond omheen zit. Laat je ondertekening nu drogen. Olieverf droogt onder invloed van warmte en licht. Als je dun hebt geschilderd kun je na een of twee dagen weer verder. Heb je moeite met tekenen? In de ‘Basiscursus Tekenen’ leer je de beginselen en krijg je handige hulpmiddelen om wat je ziet te vertalen naar het platte vlak van papier of het doek.
Stap 5: Schilder de vlag
Door eerst de belangrijkste kleurvlakken in je schilderij te vullen met één kleur (als een vlag) kun je de compositie en de vorm nog aanpassen. Het is een globaal begin om kleur op te zetten, zonder dat je meteen in detail schiet. Als je te snel in detail gaat werken en er later achter komt dat het niet op de goede plek staat, dan kost het veel tijd om dit te herstellen. Leg daarom ook voor je kleurvlakken een goede basis.
Stap 6: De details en het werken in lagen
Als de basis staat, kun je deze verder gaan uitwerken. In de traditionele schilderkunst wordt de techniek van het glaceren gebruikt. Hierbij maak je dunne laagjes verf over elkaar heen (verdun de verf met medium, zodat deze transparant wordt). De lagen laat je tussendoor drogen. Niet zoveel geduld? Schilder dan zoals je wilt, maar besef dat dikke verf langzaam droogt en moeilijk over te schilderen is, dus begin dun (veel medium) en eindig dik. Ook is het makkelijk om van achteren naar voren te werken (begin met de achtergrond en werk naar voren toe zodat de lagen verf elkaar op een logische manier overlappen). Een extra tip: begin met de lichte vlakken en doe daarna de donkere, dan hou je de kleuren fris en helder.
Stap 7: Je schilderij is af! Wat nu?
Signeren natuurlijk! Het beste doe je dit rechtsonder met dunne verf (medium) en dan laten drogen.
Vernis beschermt je schilderij en maakt deze heel lang houdbaar. Vernissen kan pas als de verf door en door droog is. Dat duurt drie maanden, mits je dun het geschilderd. Heeft jouw schilderij dikke lagen verf? Dan kan het tot een jaar duren, voordat de verf echt helemaal uitgehard is.
Tot slot kun je je schilderij inlijsten en een mooi plekje geven in je huis als een eigen Project Rembrandt!
Meer leren over schilderen?
Wil je meer informatie over olieverf? Alle beginselen leren in leuke en goed te volgen lessen, waarin ik eerst voordoe zodat je precies kan zien hoe het moet? Dan kun je een van de twee olieverf cursussen hier op Soofos volgen.
Elke cursus heeft haar eigen bijpassende materialenpakket dat je met een simpele klik op de knop thuisbezorgd kunt krijgen. Voor de beginnende schilder is er de korte ‘Basiscursus Schilderen met Olieverf’, waarin je drie schilderijtjes gaat maken en heel veel nuttige technieken leert.
Heb je al wat ervaring met schilderen, maar wil je echt de fijne kneepjes van het olieverfschilderijen leren? Dan is er de zeer uitgebreide cursus ‘Schilderen met Olieverf’.
Heel veel schilderplezier toegewenst! Sasja (Schilder.School)
