Als je je schaamt voor je gemiddelde schermtijd, ben je niet de enige. Steeds meer mensen zijn op zoek naar manieren om te ontsnappen aan hun smartphones en social media en hun schermtijd te verminderen. De een haalt z’n oude Nokia maar weer onder het stof vandaan, terwijl de ander met speciale apps werkt die je uit je social media houdt. Maar wat werkt, is voor iedereen anders. In dit artikel kijken we naar de mogelijke oorzaken van je hoge schermtijd, en geven we je bijpassende oplossingen – waar je echt wat aan hebt!
Waarom is schermtijd verminderen zo moeilijk?
Veel mensen vinden het moeilijk om hun schermtijd te beperken vanwege de constante stroom van updates, notificaties en hoe goed de algoritmes tegenwoordig werken. Smartphones, en vooral social media, bieden ‘instant gratification’, wat ze bijzonder verslavend kan maken. Dat ligt niet aan jou: zo zijn ze letterlijk ontworpen. Maar het begrijpen van deze psychologische effecten kan je helpen om meer controle te krijgen over je digitale gewoontes.
Simpelweg zeggen dat je je schermtijd wilt verminderen is ambitieus, maar lastig te verwezenlijken. Want als je geen alternatief hebt, grijp je snel weer naar je telefoon.
Door slimme keuzes te maken en actief alternatieven te zoeken voor schermgebruik, verminder je niet alleen je schermtijd, maar verbeter ook je algemene welzijn. Met de juiste strategieën en een beetje doorzettingsvermogen kan je een evenwichtiger digitaal leven leiden.
Ontdek je triggers
Om je schermtijd te verminderen, is het belangrijk om eerst te begrijpen wat je naar die schermen trekt. Is het verveling, een gewoonte of misschien FOMO (Fear Of Missing Out)? Door je triggers te identificeren, kun je gericht alternatieven zoeken die minder schermtijd vereisen.
- Sociale media: trekt het bijblijven met vrienden en familie je steeds terug naar je scherm? Spreek eens wat vaker met vrienden af, of bel ze op! Een koffiedate of een wandeling in het park is een leuke manier om up to date te blijven, zonder vierkante ogen te krijgen — en het is net wat persoonlijker.
- Gaming: als je voornamelijk naar je scherm trekt voor games, probeer dan eens om fysieke spellen zoals bordspellen of kaartspellen met vrienden te spelen. Dit kan dezelfde uitdaging en sociale interactie bieden, maar dan zonder het scherm.
- Nieuws: volg je continu het nieuws online? Probeer je nieuwsconsumptie te beperken tot één keer per dag via een betrouwbare krant of een wekelijks nieuwsmagazine. Dit kan helpen om de hoeveelheid tijd die je online doorbrengt te verminderen en tegelijkertijd ben je beter geïnformeerd over de context van het nieuws. (En is het niet romantisch om ‘s ochtends in alle rust je dag te beginnen met een kopje koffie en de krant?!)
- Online winkelen: is online shoppen een van jouw favoriete bezigheden, maar spendeer je vooral veel tijd aan rondkijken en niet kopen – uit een combinatie van oprechte interesse en verveling? Probeer naar fysieke winkels te gaan wanneer je iets nodig hebt, of stel een specifiek maandelijks budget en tijdstip in voor online winkelen om impulsieve schermtijd te beperken.
- Video’s en films: als je merkt dat je veel tijd besteedt aan het streamen van video’s of films, probeer dan een filmavond te organiseren waarbij je met familie of vrienden samenkomt om een film te kijken. Of kies voor het lezen van een boek dat een film of serie aanvult die je leuk vindt.
Vervang schermtijd door actieve hobby’s met cursussen
Schermloze hobby’s ontwikkelen via online cursussen is een effectieve strategie om je schermtijd te verminderen. Door je te richten op vaardigheden die je offline kunt uitvoeren, zoals schilderen, yoga of natuurfotografie, (of iets heel anders!) gebruik je de initiële schermtijd om iets nieuws te leren, wat uiteindelijk leidt tot meer offline activiteiten.
- Schildercursussen: creatieve cursussen kunnen je de basisbeginselen leren, zoals kleuren mengen en verschillende technieken. Na een paar lessen heb je genoeg kennis om zelfstandig met je schilderijen aan de slag te gaan, zonder scherm.
- Yogalessen: begin met online video’s om de houdingen te leren en de filosofie achter yoga te begrijpen. Zodra je de basis kent, kun je zelf yoga beoefenen in een rustige kamer of in de natuur, ver weg van digitale afleidingen. Dansen of andere sporten zijn ook leuk om online te leren!
- Natuurfotografie: hoewel je begint met het leren over technieken en instellingen via video’s, is het doel om naar buiten te gaan en de natuur in te duiken, waar je je nieuwe vaardigheden toepast en praktische ervaring opdoet. Ook stadsfotografie of andere vormen van fotografie zijn natuurlijk ideaal.
Natuurlijk kun je nog veel meer doen. Check onze cursussen voor je vrije tijd om inspiratie te vinden.
De structuur van een cursus biedt een duidelijk leerpad en concrete doelen, wat helpt bij het ontwikkelen van een hobby die niet afhankelijk is van constante schermtijd. Deze aanpak heeft meerdere voordelen:
- Doelgerichte ontwikkeling: het volgen van een cursus zorgt ervoor dat je gericht nieuwe vaardigheden opbouwt, wat het leren efficiënter maakt — en je weet waar je het voor doet.
- Motivatie en consistentie: een gestructureerd cursusformat helpt om gemotiveerd en consistent te blijven. Zo is het makkelijker om je nieuwe hobby ook vol te houden.
- Verminderde schermtijd: naarmate je beter wordt in je nieuwe passie, zul je minder afhankelijk zijn van je scherm om ermee bezig te kunnen zijn.
Ontwikkel een gezonde schermmentaliteit
Bewustzijn over je schermgebruik is cruciaal. Het gaat niet alleen om het minderen van schermtijd, maar ook om het begrijpen waarom je mindert.
Reflecteer op hoe jouw leven verbetert met minder schermtijd en wat je allemaal kunt bereiken met de extra tijd en energie. Deze mindset helpt je om gemotiveerd te blijven en je nieuwe gewoontes vol te houden.
Je kunt het heel concreet maken door doelen op te schrijven. Vervang 1 uur schermtijd per dag met iets waar je gepassioneerd over bent. Zoals uitgebreid koken, lezen, dansen of wandelen. Schrijf dit op een whiteboard of op een stuk papier dat je elke dag ziet, om jezelf eraan te herinneren wat je doel is. Maak het af met een reden. Bijvoorbeeld:
Ik wil elke dag 1 uur schermtijd vervangen door uitgebreid koken zodat ik gezonder kan leven.
Of
Ik wil elke dag 1 uur schermtijd vervangen met fictie lezen zodat ik mijn creativiteit weer aanwakker.
Met een doel erbij wordt het nog duidelijker wat je doet en waarom, en kun je jezelf makkelijker herinneren aan je motivatie.
Fysieke beperkingen instellen
Er zijn natuurlijk ook apps waarmee je een limiet kunt instellen maar veel mensen leren net iets te snel hoe ze die kunnen omzeilen. Daarom kan het een uitkomst zijn om een meer fysieke begrenzing te gebruiken.
Je zou een ‘dumbphone’ kunnen kopen: een mobiele telefoon die alleen essentiële apps zoals whatsapp en google maps toestaat (of zelfs alleen de standaard applicaties voor ouderwetse telefoons), voor momenten waarop je bereikbaar wilt blijven maar zonder de afleidingen van een smartphone.
Een andere tactiek is het gebruik van een ‘brick’, een blok met NFC dat letterlijk je toegang tot je elektronische apparaten blokkeert. Deze fysieke hulpmiddelen kunnen je helpen om je schermgebruik drastisch te verminderen.
Wat is jouw schermtijddoel voor volgende week?
We raden je aan om klein te beginnen: je kunt niet meteen van vijf uur naar terugschalen naar een halfuurtje per dag. Maar met een halfuurtje per dag eraf schaven, en dat elke week opschroeven, kom je na een maand al een heel eind!
Op zoek meer tips? Hier lees je verder over smartphoneverslaving.
