Je hebt bloed, zweet en tranen in het opzetten van je cursus gestopt. Het schrijven van cursusmateriaal, opnemen van video’s, bedenken van opdrachten – er is heel wat tijd en creativiteit in gaan zitten. Dat je cursus niet uniek is, is waarschijnlijk. Er zijn talloze cursussen fotografie, Photoshop, Spaans, schrijven en ga zo maar door. Maar toch kan het voorkomen dat je een cursus tegenkomt die wel heel erg veel op die van jou lijkt. Wat doe je dan?
Auteursrecht en plagiaat
Vooropgesteld: iemand mag niet zomaar door jou gecreëerde content overnemen en in een ander jasje gieten. Ook er op een dubbelzinnige manier naar linken, bijvoorbeeld om de indruk te wekken dat er een samenwerking is, mag niet zonder jouw toestemming. Juridisch gezien is er verschil tussen inbreuk op auteursrecht en plagiaat.
Bepalen of iets een inbreuk op auteursrecht of plagiaat is, is niet altijd even makkelijk. Natuurlijk, unieke teksten in jouw eigen stijl die plotseling deels of compleet ergens anders staan, daar kun je achteraan gaan. Maar heb je teksten geschreven voor je cursus die onder de noemer ‘generiek’ kunnen vallen, dan wordt het al lastiger. Het kan bijvoorbeeld voorkomen dat de omschrijving van een cursus voor een software tool enorm lijkt op de omschrijving van dezelfde cursus, van een andere instructeur. Daarom raden we ook aan om altijd wat meer moeite in je teksten te steken: schrijf er zeker wat persoonlijkheid in, zodat het makkelijk te herkennen en dus moeilijker te kopiëren wordt!
Zelf achteraan gaan of hulp inschakelen?
Auteursrecht en plagiaat zijn juridische kwesties, en daarom is het niet altijd even gemakkelijk om te achterhalen wat je precies kunt doen en waar je recht op hebt. Daarbij verschilt dat ook per geval.
Natuurlijk heb je altijd de keus om zelf een vriendelijk bericht te sturen naar degene die je content kopieert, met het verzoek om bijvoorbeeld een vermelding te maken, of om de content te verwijderen. Hoewel het frustrerend kan zijn om je eigen content ergens anders te zien, is het niet aan te raden om daar publiekelijk een boos bericht over te plaatsen. Dat kan uiteindelijk weer in je nadeel werken (laster) wanneer je er echt achteraan wil gaan.
Heb je recht op een schadevergoeding?
Dat hangt ervan af. Wanneer iemand inbreuk maakt op jouw auteursrecht is dat een onrechtmatige handeling. In sommige gevallen kun je daar een schadevergoeding voor claimen. Wat zou er zijn gebeurd wanneer er geen inbreuk was gepleegd? Ben je inkomsten misgelopen? Kan de handeling echt worden toegerekend aan degene die de inbreuk maakte? Onder andere deze vragen bepalen of en hoeveel schadevergoeding je kunt claimen. Of je dit achterna moet jagen, is afhankelijk van hoeveel je denkt te kunnen krijgen. Bedenk je dat zo’n proces vaak niet snel en vlekkeloos verloopt. Hiervoor kun je dus het best juridische hulp inschakelen.
Voorkomen, ontdekken, genezen
Je kunt nooit helemaal voorkomen dat iemand je content kopieert. Iedereen die jouw cursus aanschaft heeft er toegang tot. Daar zit dan wel een belangrijk les: zorg ervoor dat je je content en cursus alleen plaatst op een Learning Management System dat goed beveiligd is en geen vreemden zomaar toegang tot je content geeft.
Daarnaast zijn er ook nog tools die het lastiger maken om bijvoorbeeld tekst van een pagina te kopiëren. Let wel: lastiger, onmogelijk wordt het nooit. In het ergste geval, typt de boosdoener de tekst gewoon over.
Wanneer je werkt met visuals, kun je er bijvoorbeeld wel voor zorgen dat er een logo of watermerk in afbeeldingen of video’s is. Het is geen waterdichte garantie, maar het werkt zeker niet uitnodigend.
Heb je reden om te geloven dat je content gekopieerd wordt door anderen, dan hoef je niet handmatig het web af te speuren. Voor tekst die op vrij toegankelijke pagina’s staat, kun je tools als Plagiarisma of CopyScape gebruiken. Let wel: heeft iemand je cursuscontent ook achter een beveiligd Learning Management System gezet, dan wordt het stukken lastiger om plagiaat op te sporen.
Ook voor afbeeldingen bestaan er soortgelijke tools, zoals Pixsy en ImageRights. Ook kun je met een Google Image Reverse Search je eigen afbeeldingen opsporen op het wereldwijde web.
Is plagiaat een compliment?
Ergens wel: blijkbaar vond iemand jouw content zo goed, dat ze zelf niet de moeite wilden nemen om iets te maken. Helaas wordt er meer content gestolen op het internet dan je misschien zou denken. Lang niet iedereen komt erachter of er iets gestolen wordt, en zelfs als men erachter komt, gaat niet iedereen er achteraan. Maak altijd een weloverwogen keuze wat betreft tijd en moeite, en wat het je oplevert.
