Kruisen en mollen

Om het makkelijk uit te leggen; kruizen en mollen zijn noten die tussen de “gewone” noten in zitten.

De “gewone” noten (A B C D E F G) noemen we een hele toonafstand. Om van C naar D te gaan maken we een hele stap omhoog.

In les 2 hebben we geleerd dat deze muzieknoten op of tussen de lijntjes van de notenbalk geschreven worden:

Maar bijvoorbeeld tussen de muzieknoten C en D kun je ook een halve toon omhoog of omlaag gaan. Dit noemen we een halve toonafstand.

Kruizen

Met een kruis     gaan we een halve toon omhoog en met een mol    gaan we een halve toon omlaag.

Voorbeeld van een kruis, de Cis:

Voorbeeld van een mol, de Bes:

Vaak staan de kruizen en/of mollen aangegeven aan het begin van de muziekbalk.

Deze noemen we vast voortekens.

Wanneer de kruis staat op de plaats van bijvoorbeeld de C, betekend dit dat de C noot een halve toon omhoog gaan (Cis). Kijk goed op welke octaaf de kruis staat!

Wanneer er een mol staat op bijvoorbeeld de B, betekend dit dat de B noot een halve toon omlaag gaan. Kijk goed op welke octaaf de mol staat!

Opmerking: bij de B en E kun je geen halve toon omhoog en bij de C of de F kun je geen halve toon omlaag!

Hier even een voorbeeldje van een overzicht van de kruizen:

En een voorbeeldje van de mollen:

Maar hoe heten deze noten eigenlijk? Je kunt deze muzieknoten moeilijk “F met een kruis” noemen.

De noten met een kruis noemen we:

Cis, Dis, Eis, Fis, Gis, Ais en Bis

Luister maar eens hoe dat klinkt (gespeeld met de dwarsfluit):

De noten met een mol noemen we:

Ces, Des, Es, Fes, Ges, As en Bes

Luister maar eens hoe dat klinkt (gespeeld met de dwarsfluit):

Herstellingsteken

We hadden al gezien dat kruizen en mollen al vaak staan aangegeven aan het begin van de muziekbalk (vaste voortekens).

Maar hoe ziet het eruit wanneer je een kruis of mol niet moet spelen? Dan staat dit teken voor de muzieknoot waar de kruis of mol vervalt: 

Dit teken heet het herstellingsteken.

Hier volgt een voorbeeldje: