De banenmarkt ligt redelijk overhoop. Aan de ene kant worstelen bedrijven met het vinden van personeel, en aan de andere kant wordt er bij andere bedrijven fors bezuinigd – en helaas vaak op mensen. Daartussenin hangen zelfstandige ondernemers (met en zonder personeel), en steeds meer freelancers.
Het is niet gek als je na jaren in loondienst te hebben gewerkt lonkt naar een bestaan als freelancer. Je eigen uren bepalen, kiezen waar je werkt en voor wie, en meer mogelijkheden voor diversiteit – en dat is nog maar het begin van een lang lijstje voordelen.
Maar zomaar zzp’er worden, dat raden we niemand aan. Twijfel jij dus al een tijdje of het freelance-bestaan iets voor jou is? Laten we proberen om je wat meer helderheid te geven.
(Oh ja, deze blog is ook geschreven door een freelancer!)
Waarom zou je (in hemelsnaam) freelancer willen worden?
Voor de een klinkt het als een droom, voor de ander als een nachtmerrie. Laten we het leuk houden en beginnen met een aantal enorme voordelen van het freelancer-zijn.
💸 Als freelancer heb je meer zekerheid van inkomen (en meer inkomstenbronnen)
Vaak wordt als argument tegen freelancen aangehaald dat je minder zekerheid hebt. En da’s een interessante. In die optiek gaat men er namelijk vanuit dat een ‘vaste baan’ wél zekerheid biedt. Maar wanneer bedrijven in allerlei sectoren ontslagrondes aankondigen, voelt dat ‘vaste’ niet meer heel vast.
Een freelancer daarentegen hoeft niet per se voor een klant te werken, en kan het risico daarom spreiden. Ja, dan moet je wel meerdere klanten vinden, maar als dat eenmaal gelukt is, is de kans klein dat die je allemaal tegelijkertijd afzwaaien.
Zelfs al valt de helft weg, dan heb je nog steeds iets van een inkomen om op te leunen. Valt een vaste baan weg, dan is dat niet het geval.
En voor wie met een nog positievere blik kijkt: als freelancer kun je ook meer verdienen. In een vaste baan telkens om loonsverhoging vragen wordt niet overal even goed ontvangen, maar als freelancer kun je op slimme manieren (automatiseren, outsourcen), meer werk doen in minder tijd — en dat voor hogere tarieven.
🤸 Als freelancer kun je meer flexibiliteit hebben
Er zijn heel wat bedrijven die na een aantal jaren thuiswerken te hebben toegelaten, toch weer willen dat medewerkers op hun duurbetaalde kantoor komen werken. Daarvoor worden allerlei redenen genoemd. Maar de meeste mensen willen helemaal niet weer in de file of overvolle trein staan iedere ochtend. Voor veel medewerkers kan dit een extra impuls zijn om als freelancer verder te gaan: dan bepaal je namelijk zelf waar en wanneer je werkt.
▶️ Hier lees je alles over hoe je een digital nomad kunt worden.
🧑💻 Meer mogelijkheden voor ontwikkeling en diversiteit
Toegegeven: sommige vacatures zijn zo volgestopt met ‘dingen die je gaat doen’ dat het kan voelen alsof je twee of meer beroepen hebt. Maar in werkelijkheid heb je in loondienst vaak een titel, een functie, en een takenpakket. Om binnen hetzelfde bedrijf daar buiten te stappen is niet altijd haalbaar, en compleet omscholen is ook niet wat iedereen wil.
Als freelancer daarentegen, kun je zo gespecialiseerd of breed werken als je maar wilt. Wil jij romanschrijver zijn die ook UX design doet? Go for it. Ben je een VA die ook PR regelt? Mooi. Wil je developer zijn én architect? Ambitieus, maar het kan.
Daarnaast moet je als freelancer ook meestal je eigen boontjes doppen als het aankomt op sales, marketing, administratie, social media, klantenservice en meer. Je managet als het ware de hele microkosmos van je eigen bedrijf. Uitdagend, maar voor sommige mensen is dat precies wat ze willen!
📈 Bedrijven hebben meer behoefte aan freelancers
Het klinkt tegenstrijdig in een tijd van grote ontslagrondes. Maar juist door deze aardverschuivingen op de arbeidsmarkt raken freelancers uiteindelijk meer in trek. Bedrijven hebben namelijk minder behoefte aan vaste medewerkers met langlopende contracten, omdat ze geen zekerheid kunnen bieden bijvoorbeeld. Maar ze hebben wel nog behoefte aan de vaardigheden van zulke medewerkers, en daar kun je als freelancer slim op inspelen. Bedrijven kunnen freelancers namelijk inhuren wanneer ze hard nodig zijn. En dat is een groot voordeel.
👎 Waarom zou je geen freelancer willen worden?
Laten we ook eerlijk zijn: het is niet allemaal rozengeur en maneschijn zodra je de KvK uitloopt. Als freelancer loop je namelijk ook tegen heel wat uitdagingen aan:
- Je moet voor je eigen opdrachten zorgen. En acquisitie kan lastig zijn. Soms blijft het wekenlang stil. Wees daarop voorbereid – zowel qua stressmanagement als spaarrekening.
- Dealen met veel verschillende klanten kan een uitdaging zijn. Sommigen zijn top, anderen betalen drie maanden te laat (of helemaal niet). Dat vergt flink wat communicatievaardigheden.
- Er valt heel wat te regelen. je website, verzekeringen, social media, projectmanagement, belastingaangiftes – ook als je op vakantie gaat, lopen sommige zaken gewoon door.
- Verzekeringen en ziek worden: je neemt een grote stap qua verantwoordelijkheid. Tenzij je je goed verzekert (en sommige zijn verplicht) kan een periode van ziekte er ook financieel flink inhakken.
- Discipline en projectmanagement: je bent zelf de baas. Dat betekent echter ook dat je volledig afhankelijk bent van hoe gedisciplineerd en georganiseerd je zelf bent. Sommige mensen vinden het leven leuker als ze zelf niet hoeven te bepalen wie wat wanneer doet.
- Het kan soms best eenzaam zijn als freelancer. Je zit niet altijd in een coworking of hip koffietentje. Sommige freelancers werken nooit van het kantoor van een opdrachtgever. Geen bedrijfsuitjes, geen goedbedoelde cake op je verjaardag en geen collega’s om mee te roddelen over Love Island.
🥇 Succesvol worden als freelancer: waarmee maak je het verschil?
Er zijn al heel wat stappenplannen geschreven over hoe je als freelancer aan de slag kunt gaan, maar de uiteindelijke route is voor iedereen anders. Natuurlijk ga je altijd langs de KvK en zorg je voor een zakelijke bankrekening, belastingaangiftes en verzekeringen.
Maar we hebben het hier niet over hoe je op papier een freelancer wordt. We hebben het over echt succes, in de praktijk.
De een schrijft wel een bedrijfsplan, de ander niet. Sommige freelancers gaan wel met acquisitie aan de slag, anderen doen aan personal branding. Toch zijn er een aantal essentiële stappen en vragen die je jezelf moet stellen. Komt ‘ie.
1. Weet niet alleen wat je gaat doen
Als het voor jou niet duidelijk is hoe je waarde toevoegt, is het dat voor potentiële klanten zeker niet. Probeer deze invuloefening als basis:
In plaats van te zeggen:
- Ik ga aan de slag als [tekstschrijver]
Maak je het specifieker:
- Ik ga aan de slag als [type werkzaamheden] voor [type klanten, specifiek!] die op zoek zijn naar [specifiek doel of specifieke kennis].
Weet wat je gaat doen, voor wie je het gaat doen en wat die klanten willen bereiken met jouw ondersteuning.
2. Bepaal je tarieven
Ja, die’s lastig. En dit schuiven zelfs ervaren freelancers voor zich uit. Wacht niet totdat een klant om een offerte vraagt om na te gaan denken over wat je waard bent. Zorg dat je duidelijk uitrekent hoeveel je moet vragen om de kosten te dekken, en ga daar dan genoeg boven zitten om ook echt succes te boeken als freelancer. Denk niet alleen na over de uren die je maakt, maar ook over de waarde die je toevoegt. Daarvoor is het wederom belangrijk dat je je klanten goed kent.
3. Zorg voor een marketingstrategie
Zelfs als je hem niet volledig uitwerkt op papier, helpt het om te weten wat je nou eigenlijk aan het doen bent qua marketing. Ga je advertenties inzetten? Personal branding en social selling? Via-via klanten binnenhalen? Ga op onderzoek uit om te achterhalen wat het beste is. Kijk naar wat andere freelancers doen. Onderzoek hoe jouw droomklanten op zoek gaan naar freelance talent. Op die manier vind je alle mogelijke kanalen, en kun je kiezen welke bij je past.
4. Maak een portfolio
Een sterk portfolio toont je beste werk en ervaring. Dit kan een website zijn, een PDF-document of een profiel op professionele netwerksites zoals LinkedIn. Zorg ervoor dat je portfolio gericht is op het type werk dat je zoekt. Heb je nog geen projecten die je kunt toevoegen? Bedenk ze dan zelf! Maak een opdracht voor een bedrijf waar je graag voor zou willen werken, of verzin een fictief bedrijf waar je je kunsten voor kunt laten zien.
5. Ontwikkel een sterke personal brand
Je personal brand is hoe je jezelf presenteert online en offline. Dit omvat je website, je social media profielen, visitekaartjes en hoe je communiceert met potentiële klanten. Zorg voor een consistente uitstraling en boodschap. Op Soofos vind je ook een aantal sterke cursussen over hoe je een personal brand opbouwt.
6. Stel grenzen
Elk bedrijf heeft regels en grenzen waar alle medewerkers zich aan moeten houden. Succesvolle freelancers doen dat ook voor zichzelf. We hebben het over grenzen op het gebied van werktijden, werkdruk en andere elementen die je mentale gezondheid kunnen beïnvloeden. Maar ook over hoe je met potentiële klanten omgaat, en wat je wel en niet doet.
Accepteer je last minute aanvragen, of gooi je er een rush fee bovenop? Maak je gratis testopdrachten en zo ja, hoe veel en hoe groot mogen die zijn? Hoe nemen klanten contact met je op, en hoe snel reageer je? Veel freelancers die uiteindelijk een burn-out oplopen, hebben zulke grenzen nooit opgesteld (of ze werden niet gerespecteerd). Heb een duidelijke visie over wat je wel wilt, maar zeker ook wat je niet wilt. Dat voorkomt onaangename verrassingen.
7. Bepaal je tarieven
Je tarieven bepalen kan lastig zijn. Kijk naar wat gangbaar is in je branche, maar houd ook rekening met je ervaring, specialisatie en de waarde die je levert. Wees niet bang om te vragen wat je waard bent. Als je aanvankelijk merkt dat mensen meteen akkoord gaan met je tarief, kan het zijn dat je te laag inzet. Krijg je veel weerstand, onderzoek dan of je bij de juiste klanten zit of dat je prijs wellicht aan de hoge kant is.
8. Zoek je klanten
Nu komt het leuke gedeelte: klanten vinden. Netwerken is hierbij essentieel. Sluit je aan bij relevante online communities, bezoek netwerkevenementen en maak gebruik van je bestaande contacten. Online platforms voor freelancers kunnen ook een goede start zijn. Er is geen gouden ticket om een constante stroom van klanten te vinden. Je moet proactief zijn op de kanalen die voor jou het meest relevant zijn en onderzoeken hoe andere freelancers het aanpakken.
9. Blijf doorleren
Steeds meer mensen worden freelancers, en steeds meer freelancers worden beter in wat ze doen. SEO staat niet stil, AI komt om de hoek kijken en in vrijwel elk vakgebied volgen de ontwikkelingen zich steeds sneller op. Zorg er daarom voor dat je blijft doorleren. Met online cursussen, door te lezen, door te kijken, en door met andere freelancers te connecten.
10. Registratie en administratie
In Nederland moet je je als freelancer inschrijven bij de Kamer van Koophandel (KvK). Ook is het verstandig om een aparte zakelijke rekening te openen en je administratie goed bij te houden. Overweeg eventueel een boekhouder, als je zelf niet goed bent met belasting en administratie.
🎯 Beginnen als freelancer: scherp je skills aan met Soofos
Denk je na het lezen van dit alles nog steeds: ja, ik wil! Ga er dan voor!
Misschien heb je al jaren ervaring in het vakgebied waarin je wilt gaan freelancen. Misschien heb je een (opfris)cursus nodig, of wil je je vaardigheden uitbreiden zodat je meer diensten aan kunt bieden. Hoe dan ook: met Soofos kun je allerlei handige skills leren voor je toekomst als freelancer. Van boekhouden tot SEO, check al onze cursussen!
